ÇAĞDAŞ BİR GELECEK, ÇEK İLE GELECEK
Türkiye Milli Kooperatifler Birliği'nin ICA ve ILO ile birlikte düzenlediği ''TÜRKİYE'DE KOOPERATİFÇİLİK EĞİTİMİNİN KURUMSALLAŞTIRILMASI ''konulu çalıştay, 25 Nisan 2014 Cuma günü Ankara King otelde yapıldı. ÇEK adına Fehmi ENGİNALP, Zeki BAŞTÜRK ve Ayşen TELKEŞ'in katıldığı toplantıya Kooperatifler Birliği yönetim kurulu üyelerinin yanı sıra DGRV temsilcisi, ilgili bakanlık yetkilileri , akademisyenler ve kooperatif kuruluşlarının temsilcileri katıldılar.
Bir günlük çalıştayın
açılış konuşmasını Türkiye Milli Kooperatifler
Birliği Genel Başkanı Muammer NİKSARLI yaptı.Konuşmasına
''kooperatiflerde yaşanan temel sorun, bilgisizlikten
kaynaklanmaktadır.''diyerek başlayan NİKSARLI, özetle şöyle söyledi.'' Her
üyenin Yönetim Kuruluna, Denetim Kuruluna seçilme hakkı vardır.Bu nedenle
eğitimin kurumsallaşmasını düşünüyoruz.Kooperatifçilik okuyarak öğrenilmez,
yaşayarak öğrenilir. Kooperatifçilik çocuğun yaşamına girmeli,oyun olarak
girmeli.Kooperatifler, demokrasi okullarıdır.''dedi ve katılımcılara teşekkür
etti.
Gıda , Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı adına Genel Müdür Yardımcısı Faruk FIRATOĞLU, çalıştayın
verimli geçmesini diledi. Ardından Prof. Hüseyin POLAT, söz aldı.Türkiye Koop
Uluslar arası İlişkiler Koordinatörü POLAT, kooperatif eğitimi hakkında
dünyadan örnekler verdi.Asya, Avrupa ve ABD ülkelerindeki kooperatif
okullarında farklı yapılanma ve uygulamalardan söz etti.Kooperatif üniversitesi,kooperatif
okullarını sahibi, kooperatif müzesi,kooperatif yöneticileri koleji,
eğitimcilerin eğitimi gibi konulara değindi.
Kooperatif Okullarının sahibi kim ? sorusunu;
a)Devlet
b)Üniversiteler c)Kooperatifler
d) Networks (NGO) diye yanıtladı.
Kooperatifleri kim yönetiyor? Sorusunu ise
a)Kooperatif b)Devlet
c) Devlet-Kooperatif
d)Üniversiteler-kooperatifler
olarak yanıtladı.
Kooperatiflerin Temel İşlevlerini:
1-Müfredat Geliştirme
2-Ders kitapları hazırlama
3-Eğitimcilerin Eğitimi
4-Araştırma
5-Kütüphane, istatistik
6-Üniversite ile eşgüdüm
olarak sıraladı.
ICA Avrupa Direktörü Klaus NIEDERLANDER ise Avrupa
ülkelerindeki kooperatifçilik eğitimi ve araştırma faaliyetlerinden söz
etti.İtalya, Fransa, Almanya ve İngiltere'deki kooperatif okullarından örnekler
verdi.Avrupa'da kooperatifler yol haritası oluşturmak gerektiğini vurguladı.İnsanlar
, kooperatifçiliği bilmezlerse kooperatif kuramazlar,diyen Klaus, hedef
grupların öğrenciler, öğretmenler, kooperatif çalışanlarının olduğunu
anlattı.Yönetim ve Denetim Kurullarında görev alanlarla kooperatif
çalışanlarının kooperatif eğitimi almalarının zorunlu olduğunun altını
çizdi.Bir yandan eğitim öbür yandan işletmecilik bilmek gerektiğini söyledi.Yerel
ve bölgesel özelliklerin öne çıkarılarak mesleki eğitim kurslarının
düzenlenmesi gereğini vurguladı.
Dr. Simel EŞİM (ILO Kooperatifçilik Bölüm Şefi ), ILO'nun
kooperatifçilik eğitimi ve araştırmalarına katkılarını anlattı.Kooperatiflerin
istatistik konusunda çok zayıf olduklarını savundu.
Türk Kooperatifçilik Eğitim Vakfı Temsilcisi Prof. Dr. Rasih
DEMİRCİ, Türkiye'de kooperatifçilik eğitiminin geçmişi ve bugünkü durumu
hakkında bilgiler verdi.Ortakların eğitim düzeyini yükseltmenin , kooperatif
kurmak değil kooperatifçi yetiştirmenin öneminden söz etti.
Prof. Dr. Selahattin KUMLU, DGRV'nin Türkiye'deki eğitim
çalışmaları ve IRFO Prpjesine katkısını anlattı; ülkemizdeki uygulamalardan
örnekler verdi.OR-KOOP Dış ilişkiler Koordinatörü Ünal ÖRNEK , TAKOG'un İRFO
Projesi kapsamında yürüttüğü çalışmaları görsel olarak sundu.
Bu konuşmalar ve sunumlardan sonra öğle yemeği molası
verildi.Öğle yemeğinin ardından Genel Değerlendirme ve Yol haritası paneline
geçildi.Muammer NİKSARLI'nın yönettiği panelin ilk konuşmacısı Naide İNAN
oldu.Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü Daire Başkanı
Naide İNAN , Bakanlığının çalışmalarını anlattı. Konuşmasında özetle ;
1-Kooperatiflerin Yönetim ve Denetleme Kurullarında görev
alacaklara sertifika zorunluluğu getirileceğini,
2-Kooperatifçilik konusunun müfredat programına alındığını,
3-Okullarda Kooperatifçilik etkinliklerinin yapılacağını,
4-Kooperatif ortaklarına düzenli olarak hak ve yükümlülükler
konusunda bilgilendirme yapılacağı ve eğitim verileceğini belirtti.
İkinci konuşmacı Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar
Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Yard. Doç. Dr. Hakan KOÇ oldu.Türkiye
Kooperatifçilik ve Araştırma Merkezi (KOOPEP) kurulmasını önerdi.
Atılım Üniversitesi İktisat Bölümü öğretim elemanı Dr. Bülent
TEMEL,
Strateji Belgesinde kurulması
öngörülen Kooperatif Eğitim Merkezi(KEM) kuruluş yapısı , yönetim biçimi,
öncelikli hedefleri ve bu hedeflere ulaşmak için yapılması gereken çalışmalar,
Eğitim ve araştırma konularında
ilgili kamu kurumları ile üniversiteler arasında geliştirilebilecek işbirliği
modeli ve uygulama yöntemlerini anlattı.
Kooperatif üniversitesi için ; a) Bina
b) İşlev ,eğitim ve araştırma gerektiğini belirtti. Bunun için ;
-Kooperatif kurma,
-Kooperatif yöneticiliği,
-Kooperatif denetçiliği,
-Kooperatif eğitiminin zorunluluğundan söz etti.
Araştırma yapmak için :
-Veri toplama,
-Bilimsel analizler
-Kooperatif kütüphanesi gerektiğini anlatan Bülent TEMEL, model konusunda
da önerilerde bulundu.
e) Model olarak ;
1-Eğitim Modeli 2-İş Modelini önerdi.
A)Eğitim Modeli içinde;
1-İş garantili eğitim,
2-Kooperatif eğitimi
3-Markalı dersler
(şirketin sponsor olduğu dersler)
4-Yumuşak becerilere
odaklanma (Girişimcilik, İletişim,Sorumluluk, Duygusal Zeka, Açık görüşlülük, Dürüstlük,
azim)
5-Toplumsal
sorumluluk(hizmet)
6-Dünyanın ilk
kooperatif üniversitesi gibi özelliklerini anlattı.
B) İş Modeli için kendi
kendine yeterlilik önerdi.
e) Gelir kaynakları
olarak ;
1-Öğrenci ücretleri,
2-Ücretli lojman,
3-Süpermarket,
4-Yurt,
5-Yemekhane,kantin,
kafe,
6-Giysi ve kitap
mağazaları (okul ürünleri)
7-Konferanslardan elde
edilecek gelirleri önerdi.
Bu konuşmaların ardından panel ve çalıştay sona erdi.
Çalıştayda öne çıkan ÖNERİLER şöyle
sıralanabilir:
1-Kooperatif yöneticileri ve çalışanları kooperatif eğitimi almalıdır,
2-Tüm kooperatiflere kooperatif eğitimi verilmelidir,
3-Kooperatif bilincinin tabana yayılması için çalışma başlatılmalıdır,
4-Kooperatif medya oluşturulmalıdır,
5-Eğiticilerin eğitimi ile ilgili çalışma yapılmalıdır,
6-Okullarda kooperatifçilik kulübü kurulmalı;ilkokuldan itibaren kooperatifçilik
dersi seçmeli ders olarak okutulmalıdır.
7-a)Kooperatif okullarının sahibi kim olmalıdır?
b)Kooperatif okulu nasıl
yönetilmelidir?
c)Müfredat programının
öncelikleri ne olmalıdır?
d)Kooperatif okullarını kim ,
nasıl finanse etmelidir? gibi soruların yanıtları ÇEK kurulları ve ÇEK
Kurumlarında aranmalıdır.
8-Dünyadaki ilk kooperatif üniversitesi ÇEK tarafından kurulmalıdır.
9-Kooperatifçilik bölümü öğrencileri, kooperatiflerde staj yapmalıdır.
SONUÇ :
1-Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından 12-13 Mayıs tarihlerinde Bolu'da
düzenlenecek tanıtım toplantısına davet edildik.
2-Ahi Evran Üniversitesi
tarafından Kooperatifçilik Bölümü öğrencileri için Bursa Çağdaş Eğitim
Kooperatifi'ne teknik gezi düzenlenmesi önerildi.
3-MEB yetkilileri tarafından kooperatifçilik kulübü kurulması ile seçmeli
ders olarak okutulmasının gündeme alındığı belirtildi.
4-Bakanlıkların temsilcileri, akademisyenler ve kooperatif temsilcileriyle
tanışma ve işbirliklerini geliştirme
olanağı bulduk.
Kooperatif eğitiminin
kurumsallaştırılması çalıştayı ÇEK açısından çok verimli olmuştur.Gelecek ,
kooperatiflerin yaygınlaşmasıyla ve çoğalmasıyla oluşacaktır.Çağdaş bir gelecek
ÇEK'le gelecek.