Page 75 - ÇEK_BULTEN_49
P. 75
Mihaly Csikszentmihalyi, geçemeyeceğini, notu, sınavı Akışa geçmek, duygularımızın
ressam tuvalin önünde bu resmi düşünerek değil. Bir öğretim üyesi, katıldığı daha insanca, daha
kaça satacağını, eleştirmenlerin üniversite sınavlarına hazırlanan doğal öğrenmenin etkili bir
ne söyleyeceğini, ünlenip bir tanışının oğluna hatır için ders yoludur. Kişi kendini çok iyi
ünlenmeyeceğini düşünmemeli, veriyormuş. Öğrenci ilerleyen duyumsar, bu bir en gerçek ödül
sadece resim yapmayı istemeli, dakikalarda sıkılmış, “Hocam boş olan, içsel ödüldür (Goleman,
resim yapmaktan tat almalıdır, ver bunları” diyor, ”bu soruya ben 1998:119-124).
diyor. Öğrenci de öğrenmek için nasıl yamuk yaparım, onu söyle
ders çalışmalı, bu dersten geçip bana”
ANIMSAMA- BELLEME
Öğrendiniz, anımsamanız için tutunsunlar, yoksa yiter gider. atlatmış. Onda derin, silinmez
bu yeterli değil, unutmamalısınız. Beyin, anlamlandıramadığı, izler bırakan olaylara dayalı
Öğrendikten sonra bu bilgileri bağlantı bulamadığı bilgileri sorular çıktı karşısına. Sorulan
kendi haline bırakamazsınız, yok sayma, atma eğilimdedir kavramları, zorlu hayatında
işleyeceksiniz. Ne demiş (Eyüboğlu, 2004). Sonrası, ay kendisi deneyimlemiştir. Sorunun
atalarımız, işleyen demir pas Allah, unutmuşum… yanıtını düşünürken yaşadıklarını
tutmaz. Zihin bu bilgilerle hiçbir Kimi bilim insanlarınca kuşkulu anımsar, yanıtı, deneyimleri
işlem yapmazsa – hiç değilse – bir karşılansa da bellek çağrışımlarla üzerinden bulur. Bir örnek vereyim:
bölümü unutulur. Öğrenilenler çalışır. Anahtar sözcükler bilginin Bir soruda tabancanın markasını
arada bir gözden geçirilecek, yeni kapısını aralar. Bilgiyi ilgili bildi. Çünkü çocukluk arkadaşı
öğrenilenlerle ilişkilendirilecek. olaya, örneğe, anıya, öykücüğe ona bir tabanca doğrultmuş, o
Anlatılacak, tartışılacak. (anekdot), fıkraya bağla. Bunlar arada tabancanın markasını,
Kullanılacak, kullanılmayan bilgi canlı, ilginç, akılda kalıcıdır, yanı özelliklerini de etkileyici biçimde
unutulur. En iyi, gerçek sorunları sıra bilgiyi çağrıştırır, akla getirir. söylemişti: Samuel Colt (Nas,
çözerken öğreniriz. Yinelenecek, Beyin ilginç, gülünç olayları 2012:162) Atalarımız boşuna
ama bu yineleme mekanik, çabucak kaydeder. dememiş, bir musibet (Sıkıntı
tekdüze olmayacak, yeni Danny Boyle’ın yönettiği (2009) veren şey) bin nasihatten (öğüt)
durumlarda kullanılacak. Örneğin Slumdog Millionaire (Çaylak yeğdir, diye,
aritmetik işlemleri oyunların içinde Milyoner) filminin kahramanı bilgi Bilgiler birkaç anafikir
yapılabilir. yarışmasında sorulan soruların çevresinde kümelendiğinde uzun
Bir daha vurgulayalım, tümünü bildi. Nasıl bilir, diye süreli belleğe kolay geçer, kalıcı
anlamak, kalıcı olmasını kuşkulanıldı, sorguya bile çekildi. olur. Birkaç anafikir az sayıda
sağlamak için ilgili bilgileri Oysa o sorularla ilgili yaşantılar olduğu, anlam taşıdığı, önceki
birbirine bağlamak gerekir. geçirmiş, serencamlar (Başa bilgilerle bağlantılı olduğu için
Öncekilerle ilişkilendir, birbirlerine gelen bir durum ya da olay) kolayca anımsanır. Anafikir
74