Page 75 - ÇEK_BULTEN_49
P. 75

Mihaly Csikszentmihalyi,     geçemeyeceğini, notu, sınavı          Akışa geçmek, duygularımızın
            ressam tuvalin önünde bu resmi    düşünerek değil. Bir öğretim üyesi,   katıldığı daha insanca, daha
            kaça satacağını, eleştirmenlerin   üniversite sınavlarına hazırlanan   doğal öğrenmenin etkili bir

            ne söyleyeceğini, ünlenip         bir tanışının oğluna hatır için ders   yoludur. Kişi kendini çok iyi
            ünlenmeyeceğini düşünmemeli,      veriyormuş. Öğrenci ilerleyen    duyumsar, bu bir en gerçek ödül

            sadece resim yapmayı istemeli,    dakikalarda sıkılmış, “Hocam boş   olan, içsel ödüldür (Goleman,
            resim yapmaktan tat almalıdır,    ver bunları” diyor, ”bu soruya ben   1998:119-124).
            diyor. Öğrenci de öğrenmek için   nasıl yamuk yaparım, onu söyle
            ders çalışmalı, bu dersten geçip   bana”


            ANIMSAMA- BELLEME



                 Öğrendiniz, anımsamanız için   tutunsunlar, yoksa yiter gider.   atlatmış. Onda derin, silinmez
            bu yeterli değil, unutmamalısınız.   Beyin, anlamlandıramadığı,    izler bırakan olaylara dayalı
            Öğrendikten sonra bu bilgileri    bağlantı bulamadığı bilgileri    sorular çıktı karşısına. Sorulan

            kendi haline bırakamazsınız,      yok sayma, atma eğilimdedir      kavramları, zorlu hayatında
            işleyeceksiniz. Ne demiş          (Eyüboğlu, 2004). Sonrası, ay    kendisi deneyimlemiştir. Sorunun
            atalarımız, işleyen demir pas     Allah, unutmuşum…                yanıtını düşünürken yaşadıklarını

            tutmaz. Zihin bu bilgilerle hiçbir        Kimi bilim insanlarınca kuşkulu   anımsar, yanıtı, deneyimleri
            işlem yapmazsa – hiç değilse – bir   karşılansa da bellek çağrışımlarla   üzerinden bulur. Bir örnek vereyim:
            bölümü unutulur. Öğrenilenler     çalışır. Anahtar sözcükler bilginin   Bir soruda tabancanın markasını

            arada bir gözden geçirilecek, yeni   kapısını aralar. Bilgiyi ilgili   bildi. Çünkü çocukluk arkadaşı
            öğrenilenlerle ilişkilendirilecek.   olaya, örneğe, anıya, öykücüğe   ona bir tabanca doğrultmuş, o
            Anlatılacak, tartışılacak.        (anekdot), fıkraya bağla. Bunlar   arada tabancanın markasını,

            Kullanılacak, kullanılmayan bilgi   canlı, ilginç, akılda kalıcıdır, yanı   özelliklerini de etkileyici biçimde
            unutulur. En iyi, gerçek sorunları   sıra bilgiyi çağrıştırır, akla getirir.   söylemişti: Samuel Colt (Nas,

            çözerken öğreniriz. Yinelenecek,   Beyin ilginç, gülünç olayları   2012:162) Atalarımız boşuna
            ama bu yineleme mekanik,          çabucak kaydeder.                dememiş, bir musibet (Sıkıntı
            tekdüze olmayacak, yeni                Danny Boyle’ın yönettiği (2009)   veren şey) bin nasihatten (öğüt)
            durumlarda kullanılacak. Örneğin   Slumdog Millionaire  (Çaylak    yeğdir, diye,

            aritmetik işlemleri oyunların içinde  Milyoner) filminin kahramanı bilgi        Bilgiler birkaç anafikir
            yapılabilir.                      yarışmasında sorulan soruların   çevresinde kümelendiğinde uzun

                 Bir daha vurgulayalım,       tümünü bildi. Nasıl bilir, diye   süreli belleğe kolay geçer, kalıcı
            anlamak, kalıcı olmasını          kuşkulanıldı, sorguya bile çekildi.   olur. Birkaç anafikir az sayıda
            sağlamak için ilgili bilgileri    Oysa o sorularla ilgili yaşantılar   olduğu, anlam taşıdığı, önceki
            birbirine bağlamak gerekir.       geçirmiş, serencamlar (Başa      bilgilerle bağlantılı olduğu için

            Öncekilerle ilişkilendir, birbirlerine   gelen bir durum ya da olay)   kolayca anımsanır. Anafikir


                                                                                                                   74
   70   71   72   73   74   75   76   77