Page 73 - ÇEK_BULTEN_49
P. 73
açık değilse ya da bağlanacak Birçok öğrenme bir öncekine 36). Mide kendisi için zararlı olan
yer, yani önceki öğrenmeler dayalı, bir sonrakini hazırlayıcıdır. bayat, bozulmuş besini nasıl
yoksa bilgi (elektriksel sinyal) Önöğrenmeler olmadan yeni kusma yoluyla dışarı atarsa,
sonraki gözelere geçirilmez öğrenmeler oluşmaz. Örneğin beyin de kendine yabancı gelen,
(Eyüboğlu, 2004). Bakar, ama çocuk sayı kavramı edinmeden anlamlandırılamayan bilgiyi-
görmez. İşitir, ama dinlemez. dört işlemi yapamaz, dört bağlantılar sağlanamadığından
Çünkü bilişsel dikkatini işlem becerisi kazanmadan - tutmaz, bu kopuk kopuk bilgiler
yoğunlaştıramamış, kafası dört işlemi gerektiren problemi bir süre sonra yok olur (Eyüboğlu,
başka yerde. İşte bu durumda çözemez. Onun için yeni bilgileri 2004) Bunu önlemek için
ileti öbür gözelere geçmez. öncekilerle bağdaştır, kaynaştır. bilgiyi kitabilikten kurtar, kendi
Bilişsel dikkat, ilgisiz noktalardan Bilgiler birbirine tutunsun. sözcüklerinle yeniden üret.
uzaklaşıp amaçlanan noktayla Gözeler arasındaki bağlantılar Bilgi özümsenecek, kişinin malı
yalnız kalmaktır. Böylece zihin öğrenme yoluyla oluşturulur. olacak. Nasıl yiyecek yendikten
amaçlanan noktadan gelen Bağlantıların kalıcı olması sonra sindirilip özümsendiğinde o
uyarıyı daha kolay, uzun süre için yeni bilgilerin eklenmesi artık vitaminse, proteinse; bilgi de
işleyebilir (Ceylan, 2010). gerekir. Beyne tanıdık gelsin, beyinde dışardan alınmış yabancı
Diyelim, öğretmen öğrencilere, anlamlaşsın. Anladıklarımızı, bir bilgi değildir artık, öğrenenin
“Barika-i hakikat müsademe-i anlamlandırdıklarımızı daha malıdır.
efkârdan doğar” dedi. Bu söz kolay anımsarız (Robertson, 2002: Kişi ilgi duyduğu, meraklı
anlamlıdır, ama öğrencilerce
anlamı bilinmiyorsa, anlamaları
için anlamlı tümce söylemek
yetmez. Bu sözü, öğrenciler,
anlamadıkları, zihinlerinde
tutunacak, bağlanacak
önöğrenmeler olmadığı için
yineleye yineleye ezberleyebilirler
sadece. Ezber, anlamadan
bellemedir zaten, unutulmaya
da yazgılıdır. Öğrenilenler
anlamlandırılmazsa, önceki
bilgilere bağlanmazsa kopuk
kopuk bilgiler halinde kalır, bir
süre sonra da uçar gider. Bir
kulağından girer, öbür kulağından
çıkar.
72