Page 63 - ÇEK_BULTEN_70

Dayağın bunca zararı varken ‘dayakla terbiye’ neden evrensel bir sorun özelliğini koruyor? Ana- babalar
bilimsel araştırma sonuçlarından habersiz Onlar çocuğunu iyiliği için dövüyor, niyeti iyi. Kızını dövmezse
dizini dövecek. Kendi de öyle yetişti. Dahası aşırı yoksulluk, dolayısıyla cehalet, ana-babaların umarsız oluşu...
Çocuklarıyla ilgilenmek için yeterince vakit bulamayan ana-baba en kestirme, en sert yolu seçiyor. Dayak, zor
koşullarda yaşayan aileler için kolayca uygulanabilen bir çözüm yolu. Ülkemize bakalım: UNICEF’in verilerine
göre (2023) Türkiye’de 2-4 yaş arası çocukların yüzde 52’si- disiplin amaçlı – fiziksel şiddet görüyor. (Bakırcı,
2025) Oysa çocuğun dövülmesi disiplin sağlamıyor, üstelik çocuğu saldırgan, özgüvensiz yapıyor. Dayak onur
kırıcıdır, aşağılayıcıdır. Dövüleni de küçültür, döveni de. Yinelendikçe, çocuk dayağa alışır, dayak arsızı olur.
Bilmecesi bile var: Dal ucunda bir yemiş/ bunu yiyen doymamış/ ramazanda yiyenin/ orucu bozulmamış. Biz
onurlu, başı dik, özgüvenli insanlar yetiştirmeliyiz, ‘Fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür’ insanlar...

Ana-baba olmak kolay, ana-babalık etmek zordur. Ana- baba eğitimcidir, ilk eğitimci... Ama ana-baba çocuk
eğitimine ilişkin eğitilmemişse çocuğunu nasıl eğitecek? Ana-baba yükseköğrenimli, mesleğinde başarılı olsa
da bakıyorsunuz, çocuk eğitimine ilişkin bilgisi yok denecek kadar az. Bir özel anaokulunun velilerine konuşma
yapıyordum. Bir ara, tabii size dayağın zararlarını anlatmak gerekmez, biliyorsunuzdur, dövmüyorsunuzdur,
dedim. Utangaç utangaç gülümsediler, “Gerekir” der gibi... Nasıl bir meslek sahibi olmadan hizmet öncesi
eğitimden geçiliyorsa, ana-baba olmadan da ‘ana-babalık’ öğretilmelidir. Dahası ana-baba olduktan sonra
da – hizmetiçi eğitim gibi- ana-baba eğitimi sürdürülmelidir. Bu da ana-baba okullarının açılmasıyla olanaklı.
Bu okullarda hangi konular işlenebilir: çocukla etkili iletişim, yapıcı disiplin yöntemleri, yapıcı sorun çözme
yöntemleri, eş duyum (empati) ve eş duyumsal dinleme, demokratik ana-baba tutumu ne ödül ne de ceza...

Biliyorum, okurum çocuğa şiddet uygulamıyor. Ama çocukların şiddetten korunması sadece ilgili ailenin
sorunu değil ki, hepimizin sorumluluğu...

KAYNAKÇA
Bakırcı, Çağrı Mert (2025) “Çocuğa vurulan bir fiske bile ömür boyu iz bırakır” Oksijen
Gazetesi, 9-15 Mayıs 2025
Nas, Recep (2006) İlkem, Çocuklara Saygı Duymak Bursa: Ezgi Kitabevi
62