Page 67 - ÇEK_BULTEN_61

erkek eşitliğini vurgulayan, kadını da kadınlar sosyal hayatta erkeklerle
günlük yaşamında gazete ya da kitap beraber yürüyerek birbirinin yardımcısı 1936, Tarih, Ortaokul 3:
okuyan bir birey olarak gösteren, kız ve destekçisi olacaklardır.”
çocuğu olsun oğlan çocuğu olsun, 1946’ya kadar toplumsal cinsiyet “Cahil halkı soymaya yol açan ve
çocuklara özgüven kazandıran rolleri açısından Aydınlanmanın işlevi bazı defa da siyasaya alet edilmiş
okuma parçaları – aslında 1946’dan kitaplarda açıkça görülür. Nâzım olan tarikatlar, şeyhlikler, tekkeler ve
başlanarak- birer birer kitaplardan Hikmet 1937’de ders kitaplarının türbedarlıklar da ortadan kaldırıldı.
çıkarılmış. Yukardaki örnekler ya eğitimcinin, psikoloğun, yazarın da Zaten tekkeler birer tembel yatağı
gözden kaçmış ya da sırası gelmemiş bulunduğu bir kurulca hazırlanması olmuştu” (Gümüşoğlu, 1999:98).
olanlar. gerektiğini vurguluyor, “[T]ürk

kitlesinin kültür hayatı, yarınki kültürel Günümüzdeyse -aslında 1925’te
Genç Türkiye Cumhuriyeti yeni insana ilerlemelerin temeli bu ilk mektep kapatılmış olan- tarikatlar vakıf, dernek
gereksinme duyuyordu. Ümmetten kitapları üzerine kurulur. Bunu adı altında okullara girdi. Pedagojik
ulus, tebaadan yurttaş, kuldan birey tesadüfe bırakamayız” diyor (Nâzım formasyonu olmayan insanlar bunlar.
oluşturulacaktı. “Fikri hür, vicdanı hür, Hikmet, 1993) Günümüzdeyse Evrim Çocuğun yüreğinde yaşam sevinci
irfanı hür” insanlar yetiştirilecekti. Kuramını izlenceden, kitaplardan çok fışkırır, nedensiz de kahkahalar atar,
Cehalete, boş inançlara karşı önceden çıkardılar zaten. Şimdi de yaşamı gürül gürül yaşar. Derslikte
savaşım verilecekti. Ulusal Kurtuluş yerine ‘Yaratılış İnancı’nı koyacaklar. mezar maketi kurup ağlatıyorlar
Savaşı’ndan sonra Atatürk, asıl savaş Oysa Evrim Kuramı bilimin temelini çocukları. Gülmek günahtır, diyorlar.
şimdi başlıyor, diyordu, cehaletle oluşturur. Biyolojiden tutun da Nâzım Hikmet’in dizeleriyle, “Onlar
savaş... Kadınlar toplumsal işlevler genetiğe, tıptan ekolojiye kadar ümidin düşmanıdır sevgilim/
yüklenecek, kız çocukları birey, özgür bilimsel çalışmaların temel ilkesidir Akarsuyun / Meyve çağında ağacın /
bir yurttaş olma bilinci kazanacak. evrim. Yaradılışsa inançla ilgili. serpilip gelişen hayatın düşmanı”

Emeğe saygı duyulacak.
1945, 5. sınıf Okuma Kitabı’nda “Haydi çocuklar oyuna, spora,
Mustafa Kemal daha Karlsbad’ta çocuklara geçmiş anlatılıyor, geçmişle kütüphaneye, tiyatroya, doğaya”
(1916) not defterine yazmış: “[K] hesaplaşılıyor: “Eskiden kadın kapalı demek varken, “Haydi çocuklar
adın sorununda cesur olalım, yaşar, bir iş tutamaz, erkeğin eline camiye” deniyor.
kuşkuyu bırakalım. Onların dimağları bakardı. Şimdi kadın özgenliğine
gerçek bilgi ve sanatla bezensin.” kavuşmuştur. Olumsuz değişimi, geriye gidişi
31 Ocak1923’te de şunu diyor: “Bir Erkek gibi açık geziyor, çalışıyor, karşılaştırarak birkaç örnekle görelim:
toplum, cinsinden yalnız birinin kazanıyor (...)” (Helvacıoglu, 1996: 44). • 1935, 5. sınıf okuma kitabı:
zamanın gereklerini kazanmasıyla “Biz esnaf takımı severiz işi / Çalışır,

yetinirse o toplum yarıdan fazla 1936, Okuma Kitabı ortaokul 3: “[S] yaşarız erkek ve dişi / Aramızda yoktur
eksiklik içinde kalır. (...) Bizim oftalar her vakit dünya işlerine karışır, tembel bir kişi”
toplumumuzun başarısızlığının nedeni, (...) din adına halkı aldatır, öz kardeşleri • 1952, 5. sınıf okuma kitabı:
kadınlarımıza karşı gösterdiğimiz birbirine düşürürdü. Cumhuriyet
ilgisizlik ve kusurdan doğmaktadır. hükümetinin bize en büyük “Biz esnaf takımı severiz işi / Çalışkan,
(..) Bundan dolayı kadınlarımız iyiliklerinden biri softalığı ortadan gayretli birer er kişi / Aramızda yoktur
da ilim ve fen sahibi olacaklar ve kaldırmak, din işini dünya işinden tembel bir kişi”
erkeklerin geçtikleri bütün öğrenim ayırmak olmuştur.” ((Helvacıoğlu,
derecelerinden geçeceklerdir. Sonra 1996:113). 1937, Alfabe ‘de satıcı, çocuklara şunu
66