Page 33 - CEK_52_sayi

Aslolan Laik Ahlaktır Çağdaş Eğitim Kooperatifi E-BÜLTEN

“İnsanlar sadece cezalandırılmaktan korktukları ya da ödül umdukları için iyi kalplilerse, vah vah,
acınacak durumdayız” diyor Einstein. Bu da yetmez, dahası var. Lawrence Kohlberg'in deyişiyle, en

üst düzeyde ahlaksal davranış, cezalandırılmamak için kurallara uymak değil, cezalandırılma
pahasına vicdanının sesini dinleyerek kendi ilkelerine uymaktır. Yolsuzlukları, hukuksuzlukları, yüz

kızartıcı olayları, cezalandırılmayı göze almaktan öte, yılmayıp aldıkları cezaları da göğüsleyerek
ortaya çıkaran, kamuoyuna duyuran saygın gazetecilerin yaptığı bu işte.

Bebek ahlaklı olarak doğmaz. Ona, vicdanını oluşturmak için çevresindeki yetişkinlerin
davranışlarıyla, tutumlarıyla örnek olması gerekir. Çocuk söze değil davranışa bakar. Lafla, öğütle

ahlaklı olunmaz. Ahlak öğretilemez, ahlakın dersi olmaz. Ahlak, ahlaklı bir çevrede yaşanıla
yaşanıla, soluna soluna öğrenilir. Çevresindeki insanlar dürüstse, ahlaklıysa çocuk da onlar gibi

olur.
Demokrasi geleneği güçlü, demokrasinin içselleştirildiği ülkelerde ahlaksal değerler de güçlüdür.

Ne kadar demokratsan o kadar ahlaklısın. Demokrasinin önkoşulu da laikliktir. Ahlak akla, bilime
dayanmalıdır, bu da laik ahlaktır. Laik ahlak bilişseldir, bireyin aklıyla, istenciyle oluşturduğu içsel

yargılar dizgesidir.

RECEP NAS
recepnas@uludag.edu.tr

32